In de afgelopen week vond de jaarlijkse Prinsjesdag plaats. Traditioneel de start van het nieuwe parlementaire jaar en het moment voor de regering om de plannen voor het komende jaar te presenteren. In de afgelopen week hebben we vanuit Den Haag veel kunnen horen en lezen over de plannen, tegenvoorstellen en initiatieven voor 2024. Het garanderen van bestaanszekerheid en het terugdringen van armoede stond hierbij – terecht – hoog op de agenda.
Veel partijen en fracties lijken in de afgelopen weken en maanden bestaanszekerheid te hebben ontdekt en in de focus van hun politiek handelen te hebben gezet. Bij sommigen vanuit een oprechte overtuiging, bij anderen vanuit electorale overwegingen. Door het veelvuldig gebruik van de term bestaanszekerheid, zeker op een dag als Prinsjesdag, bestaat het risico dat het woord aan betekenis en daarmee waarde verliest. Want wat houdt bestaanszekerheid nu eigenlijk in?
Artikel 20 van de Grondwet brengt het recht op een toereikende levensstandaard tot uitdrukking. Dit artikel beschrijft het cruciale recht voor het leiden van een menswaardig bestaan. Dit geldt voor de gehele bevolking, dus ook voor inwoners die niet (meer volledig) zelf in hun levensonderhoud kunnen voorzien. Nog redelijk abstract dus, maar wel met de duidelijke vermelding van een menswaardig bestaan.
Bestaanszekerheid is echter zoveel meer dan alleen een menswaardig bestaan.
Het is de mogelijkheid om volledig en vrij mee te kunnen doen in onze samenleving. Daarbij is uiteraard een voorwaarde dat er voldoende inkomen op een voorspelbare basis binnenkomt. De mogelijkheid om een buffer op te bouwen voor als het even tegen zit. Maar het is ook het hebben van een fijne en betaalbare woning, zodat je een thuis voor jezelf en je dierbaren kunt creëren. Het hebben van toegang tot goede en betaalbare zorg en onderwijs, zodat mensen zich kunnen ontwikkelen en tevens een vangnet hebben zodra het qua gezondheid wat minder gaat. Het hebben van goede voorzieningen zoals betrouwbaar openbaar vervoer, culturele instellingen op haalbare afstand en een overheid die uitgaat van vertrouwen in plaats van wantrouwen.
Bestaanszekerheid gaat over zoveel meer onderwerpen dan alleen een menswaardig bestaan.
Voor veel Nederlanders zijn deze dingen echter niet meer vanzelfsprekend. De koopkracht staat onder druk, de krapte op de woningmarkt zorgt voor een groot tekort aan passende woningen, de kwaliteit van het onderwijs staat onder druk, het openbaar vervoer en culturele voorzieningen zijn in de afgelopen jaren steeds verder afgebouwd. Om over de bejegening van de overheid richting een groot deel van haar burgers nog maar niet te spreken.
Het is aan ons om te blijven strijden voor al deze punten. Niet alleen lokaal, maar ook landelijk in samenwerking met onze partners van GroenLinks. Onze opgave als sociaaldemocraten is ervoor te zorgen dat naast de terechte strijd voor een duurzame en groene maatschappij, we ook oog blijven houden voor hen die het lastig hebben. De mensen die financieel de eindjes aan elkaar moeten knopen. De mensen die aangewezen zijn op een sociaal vangnet. De mensen die dreigen kopje onder te gaan in een maatschappij die continue in verandering is.
Blijven we strijden voor hen die ons nodig hebben. Blijven we strijden voor bestaanszekerheid.
Vincent ten Voorde
Fractievoorzitter PvdA Hengelo
